TÜRKÇE NAMAZ

[Hasan]

Namaz Türkçe Olarak Kılınabilir mi?

Namazda konuşmanın mezhep yorumlarına göre bir takım sınırları vardır. Bazı Hanefîler, Kur’an lafızları dışında bir şeyle dua edilemez derken, diğer âlimler ise, namazda konuşma yasağının Mekke döneminde geldiğini hâlbuki namazdaki özel dua ve zikirlerin çoğunun Medine dönemine ait hadislerle sabit olduğunu ve bu hadislerin “namaz ancak tesbih, tekbir ve Kur’an okumaktan ibarettir.” Hadisinin kapsamını daralttığını, bu yüzden namazda her türlü lâfızla dua edilebileceğini savunmuşlardır.

Hz. Peygamberin arkasında bir gün namaz kılan bir bedevî “Ey Allah’ım, bana ve Muhammed’e merhamet et, başka hiçbir kimseye merhamet etme” diye dua ettiğini Hz. Peygamber duymuş, selâm verdikten sonra bu bedeviye dönerek “Geniş olan bir şeyi (Allahın rahmetini) daralttın.”(Buhari Edeb 27 ) demiş; fakat namazda bu şekilde dua ettiği için namazını yeniden kılmasını söylenememiştir. Sadece bencillik yaptığını söyleyerek onu uyarmıştır. Bu olay, namazı kılan kimsenin namazın dua-münaca’at bölümünde Kur’an ve sünnet lafızları dışında fakat onlara uygun içerikteki ifadelerle istediği duayı edebileceğini göstermektedir.

Yine Hz. Peygamber cemaatle namaz kılarken rükûdan doğrulunca “Semiallahu limen hamideh” : (Allah, kendine hamd edeni duyar) demiş arkasında cemaat içinde bulunan Rifaa adında bir sahabe “velekelhamd, hamden kesîren mubareken fîh” (mübarek ve çok çok olan hamd sana mahsustur) diyerek ilâve yapmış. Hz. Peygamber selam verince arkaya dönerek “demin konuşan kimdi” diye sormuş. Rifaa “bendim” deyince hazreti Peygamber, “otuz küsür melek gördüm söylediğin o sözü yazıp göğe götürmek için birbiriyle yarışıyorlardı” diyerek Rifaa’nın ihdas ettiği bu sözü onaylamıştır. (Şevkanî II. 317–322)

Namazda konuşma yasağını ifade eden hadisler asıl itibarıyla başka biriyle konuşmakla ilgili olduğunu, içerik bakımından uygun olduğunda kişinin istediği lafızla dua edebileceğini göstermektedir.

İnsanların konuşmalarına benzeyen “ Allah’ım açım beni doyur, bana bir ev nahip et” gibi içeriği uygun olmayan sözler söylenirse Hanefîlerce bunu söyleyenin namazı bozulur. Buna rağmen Şafiî böyle dualar dünyevî bir arzunun gerçekleşmesi için olmakla birlikte sonuç olarak bunun da bir dua olduğunu, velhasıl bu şekilde dua etmekle namazın bozulmayacağını ileri sürmüştür.[1]


[1] Diy. “İSAM” İlmh.. c.I,265–266 (Şahsi kanaatime göre en doğru olan Şafiînin yorumudur. ( H.K.)