CEVŞEN-İ SAĞİR

[Hasan]

Cevşen’i Sağır:
Bir önceki yazımızda ceşen ve büyük cevşen diye anılan dua üzerine malümat vermiştiK. Bu yazımda ise Küçük Cevşen "Cevşen-i Sağir" üzerine malümat verilecektir.
Her biri “Allahümme kem min” ibaresyile başlayan ve “İn’am ettiğin zikredenlerden ve şükredenlerden ey beni” şeklinde biten on dokuz bölümden ibaret bir duadır. Duanın ana teması özetle şudur; Nice insanlar zorluk, sıkıntı, vatan hasreti, fakirlik, acz, açlık, hastalık, hapis, sürgün, düşman korkusu, ölüm endişesi vb. tehlikeler içinde iken beni bu tür şeylerden koruyan Allah’a hamd olsun. Ondan doğruluğu, müslüman olarak ölmeyi, dünya ve ahiret saadetine erişmeyi niyaz ederim!
Bu dua Radiyyüddîn Ali b.Musa b. Tavus (Ö.664/1266) tarafından mühec’üd da’avat adlı eserinde “Cevşen adıyla bilinen dua” başlığı altında verilmiş ama eserin kenarında bu Cevşen’i Kebîr’e göre Cevşen’i sağîr şeklinde nitelenmiştir. Bu ayrımın Tavus ile başladığı anlaşılmaktadır. On dokuz bölümün her bölümünde 10–25 beyitten oluşur.
Yukarıda belirttiğimiz gibi cevşenin Sünnî hadis kaynaklarında bulunmayışı yanında Şiî hadis külliyatının ana kaynağı durumundaki Kütüb-ü erbaa’da da yer almamış olması onun sahih bir hadis olmadığını gösterir.
Dua, yalvarış, yakarıştan ibaret olduğuna göre kişi, hangi sözlerle yalvarıp yakardığını bilmek zorundadır. Dualar ayet dahi olsa tılsımlı kelime ve cümlelerden ibaret değildir ki anlamadığımız, manasını bilmediğimiz kelimelerle isteklerde bulunalım ve bu istekler karşılansın! Onun içindir ki neyi isteyip neden kime sığındığımızı, yalvarma yakarmalarda yaratıcımıza neler söylediğimizi bildiğimiz lisanla ve şuurla dualarımızı yapmak zorundayız. Bu itibarla Cevşen duası denen duayı Arapça bilenin Arapça okumasının hiçbir mahzuru yoktur. Arapça bilmeyenler manalarıyla dua etmelidirler. Böyle olunca bir sıkıntı söz konusu olmaz. Ancak bu ifadeleri hadis’i şerif diyerek adeta koruyucu kalkan olduğuna inanmak, boyun’a asmak, üzerinde bulundurmak ve kudsiyyet affetmek fevkalâde yanlıştır.
Cevşen duasına koruyuculuk atfedildiğinden bir kısım istismarcılar bunu vesile sayarak bu duanın adeta ser’i üretimine geçilmiş ve semt pazarlarına kadar ticari sektör halini almış, neticede şirk’e düşecek kadar yanlış algılama ve uygulamalar yapılmaktadır. Bu gibi yanlışlardan şiddetle kaçınmak zorundayız.