BÜYÜ- SİHİR

[Hasan]

B Ü Y Ü - S İ H İ R: I

“Büyücü nereye varsa iflah olmaz” (Taha,69)
“Büyücüler iflah olmazlar” (Yunus,77)
“Onlar(iplerini( atınca Musa:”Sizin getirdiğiniz şey büyüdür” dedi, Allah onu mutlaka uncuların işini boşa çıkaracaktır, çünkü Allah bozguncuların işini düzeltmez.”(Yunus,81)
Eski Türk dilinde büyü bügü, bügi şeklinde olup “sihirbaz din adamı” anlamına gelmekteydi. Arapçası”sihr” olan büyü, gizli, ince, anlaşılması güç olaydır. İnceliğinden dolayı sabah vaktine de “seher” denmiştir. Büyüyü şöyle tarif etmek mümkündür: her hangi bir çıkar uğruna başkasına zarar vermeye yönelik meşru olmayan yollarla bir takım gizli kuvvetleri yönlendirerek yapılan ve gerçeğe uymayan göz bağcılık , düzenbazlık , oyunculuk şeklindeki işler.
Büyücülüğün Tarihi
Büyücülüğün tarihi çok eskidir. İslam dan önce Araplarda, Rumlarda, Hintlilerde, mısırlılarda yaygın idi. Özellikle Hz. Musa zamanında büyücülük itibarlı bir meslek idi. Hz. Süleyman zamanında da yaygın idi. Eski Mezopotamya ve Mısırdan kalma tılsımlı sözler ve büyü formülleri ihtiva eden çok sayıda metin günümüze kadar gelmiştir. Akkadlar,Babilliler ve Asurlularda kötü cinlerden korunmak için muskalar kullanılmakta idi. Keldanilerde her yere dağınıldığına inanılan perilerin tabiat hadiselerini meydana getirdikleri itikadı var idi. Bazı yaratıklar şeytani bir kuvvetle mücehhez isiler; bu kuvvet daha ziyade kadınlarda bulunurdu. Cadılar ve şeytanların insanların bedenine girmek gücüne sahip olduklarına inanılıyordu.
Eski Mısırlılar büyü yoluyla hayat ve ölümü etkileyebileceklerini, tabiat güçlerini denetimi altına alabileceklerini sanıyorlardı. Eski Çin de büyü ,taoizimle özdeşleşmişti.Eski Japonya da zühd hayatı yaşayan kimseler büyü, cincilik ve gizli bilimlerle uğraşırlardı. Hinduizimde de büyücülük geniş yer tutar. Eski Yunan da bütün filozoflar büyüye inanırlardı.
Eski İran da din ile büyü, başka hiçbir yerde görülmemiş ölçüde birbirine karıştırılmış idi. Yahudilikte sihre itikad pek yüksekti. Perileri davet etmek,şeytanları insanların iradesine mahkum etmek mevcuttu. Eski Ahit kaynaklarında Kenanilerin büyüleri hakkında bilgiler vardı. Ugarit metinleri M.Ö.2000 yıllarındaki büyücüler ve yaptıkları hakkında bilgi vermektedir.
Türklerde büyü
Çeşitli Türk kavimlerinde büyü, kehanet, falcılık, cincilik vardı ve kam kelimesiyle ifade edilirdi. Kam ruhları tanrılar ve cinlerle ilişki kurabildiğine inanılan kimse idi. O,insanın içinden geçenleri ve gaibi bilir. Cin çarpmasını tedavi ederdi. Üfürür,görünmeyen varlıklarla ilişki kurardı. Kam ve üfürükçüye lirüng denilen bir ücret verilirdi.Eski Türklerde çocuklar göz değmesi ve cinlere karşı efsunlanırdı. Göz değmesine karşı bağ, bostanlıklara korkuluk konur bunlara nazarlık denirdi. Dudaklardaki uçuk kötü bir ruhtan bilinir,özel törenle tedavi için efsunlanır,buna uçuklama tedavisi, edene de uçukçu denirdi. Havayı etkileyerek yağmur yağdırması için efsunlanan taşa yada, cada ve yat gibi isimler verilirdi. Eski Türkler atın boynuna nazarlık olarak moncuk denilen bir taş ve bir çeşit muska takarlardı. Hastalığı-korkuyu yenmek için hastanın başında bulunan kap içinde kurşun eriterek suya döker ve bu sudan hastaya içirirlerdi. Kurşun döken kadın kurşunun aldığı şekle bakarak hastalığın sebebini söylerdi. O kurşun hastanın elbisesine muska olarak dikilirdi.İslam dan önceki Türk boylarında her türlü afet ve belalara karşı koruyucu etkisine inanılan muska, tılsım adeti yaygındı.
X.Y. Yılda Türk boylarının büyük kitleler halinde Müslümanlığı kabul etmelerinden sonra İslam’ın şiddetle yasaklamasına rağmen büyü – sihir, İslam dan önceki devreden kalan adetlerle, ayrıca eski İran, Mezopotamya, Mısır ve nihayet Anadolu kültürlerindeki katkılarla günümüze kadar varlığını maalesef sürdürebilmiştir. (Bir sonraki yazı”İslam da Büyünün yeri” olacaktır)
Hasan KARAGÜZEL